Muqdisho (Dawan Africa) – Maamulka Gobolka Banaadir ayaa ku dhawaaqay deeq lacageed oo gaaraysa $200,000 si loo taageero gurmadka degdegga ah ee loogu jiro wax-ka-qabashada abaarta ka jirta Gobolka Awdal, oo ka mid ah gobollada waqooyi-galbeed ee Soomaaliya (jamhuuriyadda iskeed ugu dhawaaqday madaxbannaanida ee Somaliland).
Lacagtan ayaa si rasmi ah loogu wareejin doonaa Hay’adda Maareynta Masiibooyinka Qaranka (SoDMA) si loogu fuliyo dadaallo naf-badbaadin ah oo lagu caawinayo bulshada ay abaartu si xun u saameysay.
Ku dhawaaqista deeqda ayaa timid kaddib kulan Muqdisho ku dhexmaray Guddoomiyaha Gobolka Banaadir ahna Duqa Muqdisho, Xasan Maxamed Xuseen (Muungaab), iyo wafdi ka kooban wasiirro iyo xildhibaanno heer federaal ah oo laga soo doortay Awdal. Sida uu maamulka sheegay, wafdigu waxay Guddoomiyaha uga warbixiyeen xaaladda bini’aadanimo ee kasii daraysa ee gobolkaas, halkaas oo abaar joogto ahi ay baabi’isay nolosha iyo nolol-maalmeedka dad badan.
Guddoomiye Muungaab ayaa kulanka kaddib sheegay in loo baahan yahay midnimo qaran xilliyada dhibaatooyinka:
“Maamulka Gobolka Banaadir iyo shacabka Muqdisho waxay diyaar u yihiin garab-istaagga walaalahooda Awdal, waxaana deeqda lagu wareejin doonaa SoDMA si loogu fuliyo gurmad naf-badbaadin ah,” ayuu yiri.
Wuxuu intaa ku daray in deeqdaasi si degdeg ah loogu wareejin doono hay’adda SoDMA si ay gacan uga gaarto meelaha ugu daran ee abaartu saameysay, gaar ahaan deegaanada aan si fudud loo gaari karin.
Deeqda kasoo baxday Banaadir waxay kusoo beegmaysaa iyadoo isla Khamiistii uu Guddoomiyaha Hay’adda SoDMA, Maxamuud Macalin Cabdulle, shaaciyay in Golaha Wasiirrada Federaalka Soomaaliya ay hay’adda ugu wareejiyeen $500,000 oo dollar, taasoo loogu talagalay gurmad degdeg ah oo la gaarsiiyo dadka abaartu saameysay ee ku nool Awdal.
SoDMA ayaa sheegtay in Gobolka Awdal uu wajahayo abaartii ugu darnayd sannadihii u dambeeyay, iyadoo in ka badan 600,000 oo qof si toos ah ay u saameysay abaartu.
Warbixintii u dambeysay ee hay’adda ayaa lagu sheegay in 264,000 oo qof oo ku sugan degmooyinka Borama, Baki, Lughaye, iyo Zeylac ay si degdeg ah ugu baahan yihiin gargaar bini’aadanimo, oo ay ka mid yihiin raashin, biyo nadiif ah, iyo adeeg caafimaad. Magaalada Borama ayaa la tilmaamay inay tahay tan ugu daran ee abaartu saameysay, iyadoo la sheegay in 98% dadka deegaanka ay xaalad adag ku sugan yihiin.
Abaarta ka taagan Awdal ayaa qayb ka ah xaalad bani’aadanimo oo baahsan oo ka jirta gobollada waqooyi, halkaas oo roobabkii xilliyada la filayay ay baaqdeen, sicir-barar uu sare u kacay, iyo kaabeyaasha nolosha oo liita ay sababeen in malaayiin qof ay halis ugu jiraan gaajo iyo barakac.
Hay’adaha samafalka ayaa wali ku celcelinaya baaqooda ah in si degdeg ah loo helo deeqo dhaqaale iyo gurmad naf-badbaadin ah, si looga hortago masiibo hor leh oo ka dhalata xaaladda socda.