Sunday, November 24, 2024

Suurtagalnimada dhaqangalka go’aanka GWQ iyo walaaca siyaasiyiinta

Muqdisho (Dawan)- Doorashada dowladaha hoose waxaa la qaban doona bisha June 2025. Doorasahada Baarlamaanka iyo Madaxda Dowlad Goboleedyadana waxaa la go’aamiyay inay dhacdo bisha September 2025.

Intaas waa nuxurka natiijada kasoo baxday shirkii Golaha Wadatashiga Qaran ee Muqdisho ka socday maalmihii lasoo dhaafay.

Marka laga soo tago Siciidi Deni, oo horay u qaadacay shirka iyo wadashaqaynata federaalka, waxaa siidoo kale saxiixayaasha ka maqnaa  Axmed Madoobe oo dhax uga tegay shirka kadib markii uu sallugay  qorshaha  ay Villa Somalia ku dooneyso inay ku hirgeliso  hannaanka doorashada ee  ah  “ hal qof iyo hal cod”  iyada oo ay Puntland  maqantahay.

Go’aanka kasoo baxay Golaha  ayaa ka dhigan muddo kordhin loo sameeyay maamul goboleedyada Koonfur Galbeed, Galmudug iyo Jubaland.

Hirshabeelle marka la tixraaco isbedelkii  lagu sameeyay mudda xileedka  hay’adaheeda, waxaa isku soo beegmaya  xilliga ay ugu egtahy muddada  dastuuriga ah  iyo waqtiga lagu ballamay doorashooyinka.

Puntland, iyadu waa budo gooni u tuman marka la eego doorashooyiinka, waxayna ku caan baxday inaan madaxdeeda loo samaynin muddo kororsi.

Mugdiga ku xeeran hirgelinta go’aanka Golaha Wadatashiga Qaran

Dhowr jeer oo go’aano laga soo saaray shirarka GWQ,  waxaa adkaatay in la hirgeliyo. Waxaa tusaale loosoo qaadan karaa heshiiskii laga gaaray hannaanka doorashooyiinka sanandkii 2023 kaas oo dhigayay inay xilligaan oo kale dalka ay ka dhacdo doorashooyiinka dowladaha hoose iyo tan dowlad goboleedyada.Hadana uma muuqato in sababihii keenay dib u dhacaas la xalliyay.

Waxaa xusid mudan in heshiiskaas uu ka maqnaa kaliya madaxweynaha Puntland. Bal qiyaas hadda oo ay maqanyihiin laba maamul goboleed oo saamayn ku leh jihaynta siyaasadda dalka?

Soo dhamaystirka guddiga madaxbannan ee doorashooyiinka,  ansixinta sharciyada doorashooyiinka iyo xisbiyada waa tillaabooyin kale kale oo aan la ogayn xilliga ay qaadan doonaan.

Diidmada mucaaradka ee ku aadan go’aanadaan, waa mid muuqata oo la dhayalsan karin waxa ka dhalan  kara,  waana caqbad kale oo u baahan in la xalliyo.  

Dhammaan qodobadaas,  marka lagu daro inuusan  jirin damaanad qaad lagu kalsoonaan karo in xilliga lagu ballamay ay dhacaan doorashooyiin toos ah, waxay ka dhiganyihiin inay adkaa doonto  hirgelinta go’aanka GWQ

kulaylka dooorashada iyo Walaaca mucaaradka

Isla markii uu soo baxay go’aanka GWQ, waxaa si cad uga horymid siyaasiyiinta mucaaradka ah oo ay ku jiraan madaxweynaayaal hore, ra’iisulwasaare iyo xildhibaano.

Bayaan ay si wadajir ah usoo saareen Madaxweynihii hore Shariif Sheekh Axmed, Ra’iisul Wasaarihii hore Xasan Cali Kheyre iyo Xildhibaan Cabdiraxmaan C/shakuur Warsame waxay  si cad u diideen   go’aanka muddo kordhinta loogu sameyay qaar ka mid ah maamul goboleedyada.

Madaxweyne Farmaajo waxa uu ku tilmaamay go’aanka GWQ mid dalka u jeediyay jiho qaldan oo laga dhaxli karo  kala qaybsanaan siyaasadeed iyo halis amni.

Puntland golaheeda wakiilada iyo xildhibaanada ku metela labada gole ee Baarlamaanka federaalka waxay soo jeediyeen in si waafaqasan dastuurka kmg loo dhamaystiro geedi socodka dowladnimada, waxayna ugu baaqeen madaxda sare inaysan dalka u horseedin mustaqbal mugdi ah.

Jubaland waxay sheegtay in lagu fashilmay hirgelinta heshiisyadii hore, waxayna ku eedeysay Villa Somalia inay hor istaagtay  in dowlad goboleedyadu qabsadaan doorashooyinkooda iyo inay dhegaha ka fureysatay soo jeedinteeda ah in shirka lagu soo daro Puntland iyo SSC Khaatumo.

Marka ay timaado doorasho waa xilliga ay ugu kulashahay siyaasadda Soomaaliya, oo inta badan aan lahayn xeerar iyo hannaan heshiis lagu wada yahay. Ma dhaafto in dowlddu ay soo bandhigto qorshaha ay rabto  iyo diidmada mucaaradka, ugu dambayna waxay  ku dhaamaata in meel dhexe la isagu yimaado marka la wada daalo oo waqti iyo qarash badan ay lumaan.

Maalmaha soo socda aan u dayno halka uu ku dambayn doono go’aanka Golaha Wadatashiga Qaran.

Share this article

Recent posts

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here