Muqdisho (Dawan ) – Dowladaha Soomaaliya iyo Jabuuti ayaa markii ugu horreysay hirgeliyey nidaamyo qaran oo dhanka kormeerka badqabka dawooyinka iyo tallaalada ah, kuwaas oo loogu talagalay in si rasmi ah loo dabagalo looguna qiimeeyo halista iyo tayada dawooyinka la isticmaalayo. Sida ay ku dhawaaqday Xarunta Xakameynta Cudurrada ee Afrika (Africa CDC) 24 Luulyo 2025.
Kormeerka badqabka dawooyinka, waa hab cilmiyeed lagu ogaanayo laguna xakameynayo waxyeellooyinka kasoo bixi kara isticmaalka dawooyinka. Waxa kale oo lagu ogaadaa badeecooyinka tayo xumada leh, kuwa been abuurka ah, ama waxyeellooyinka degdegga ah ee la xiriira tallaalada ama daawooyinka.
Sida ay sheegtay Hay’adda Caafimaadka Adduunka (WHO), nidaamyadan ayaa muhiim u ah wadamada ku tiirsan soo dejinta dawooyinka, kuwaas oo inta badan aan lahayn hannaan sugan oo la tacaala waxyeellooyinka caafimaad. Soomaaliya iyo Jabuuti midna horay uma lahayn nidaam rasmi ah oo lagu ogaado laguna warbixiyo dhibaatooyinka la xiriira dawooyinka.
Africa CDC, WHO, iyo hay’ado kale oo taageero ka bixinaya barnaamijka Badbaadinta nolosha iyo maciishada (SLL), labadan dal waxay bilaabeen dhisidda awoodda nidaamkan. Waxaa lagu bilaabay tababarro loo sameeyay shaqaalaha caafimaadka, soo bandhigidda qalabyo dijitaal ah, iyo dirista warbixino ku wajahan VigiBase, oo ah keydka caalamiga ah ee WHO ee lagu kaydiyo warbixinnada badqabka dawooyinka.
“Horumarka ay sameeyeen Soomaaliya iyo Jabuuti wuxuu astaan u yahay isbeddel muhiim ah oo dhanka pharmacovigilance-ka gobolka,” ayuu yiri Dr. Alemayehu Duga, Madaxa Qaybta Kormeerka badqabka dawooyinka ee Africa CDC. “Labada dal waxay bilaabeen dhisidda aasaaska nidaamyo caafimaad oo ammaan ah oo isla xisaabtan leh.”
Sida ay ku dhawaaqday Xarunta Xakameynta Cudurrada ee Afrika, wasaaradda Caafimaadka Soomaaliya ayaa ku hawlan ballaarinta nidaamkan guud ahaan dalka, iyadoo la qorsheynayo in la hirgeliyo foomam dijitaal ah iyo habraacyo isku mid ah dhammaan xarumaha caafimaadka ka hor dhammaadka 2025.
