Muqdisho (Dawan)- Tillaabada ay hadda dowladda Turkigu ku dooneyso inay ku baarto shidaalka, ma ahan sahmintii iyo heshiisyadii ugu horeyay ee laga sameeyo aagaga shidaalka Soomaaliya. Waxaa jira dhowr heshiis oo ay horay u galeen dowladihii kala dambeeyay ee dalka soo maray, waxaana halkaan kuugu soo gudbinaynaa heerarkii uu soo maray sahminta shidaalka Soomaaliya.
1948-kii Sahamintii shidaalka iyo heshiisyadii la galay
Sahanka shidaalku wuxuu billowday 1948-kii markii shirkadaha Sinchair Oil, connoco iyo Agin ay heleen siddeed goobood oo batrool oo ku kala yaalay deegaano ka tirsan Majeertiniya, Mudug; Muqdisho; Ceel-Waaq, Mandheera; Ogaden; iyo Kismaayo.
Baaritaankii batroolka ee ku xigay ayaa la sameeyay 1950-yadii iyada oo la rumeysnaa in dalku noqon karo mid ka mid ah dalalka ugu soo saarka badan shidaalka.
Dowladii rayidka iyo tii ka dambeysay ee militariga aheyd, shirkado shidaal oo caalami ah oo ay ka mid yihiin ExxonMobil, ConocoPhillips, BP, Shell, Chevron, iyo ENI oo dhamaantood lala galay heshiisyo, Kaliya Royal Dutch iyo ExxonMobil ayaa ku haray saami-qaybsiga 60,000 km2 ee xeebaha Soomaaliya. Shell iyo ExxonMobil waxay bixin jireen lacag ijaar ah.
Intii lagu guda jiray sanadahaas waxaa sii socday tijaabadii lagu sameynayay ceelalka shidaalka. U ekaanshaha Soomaaliya juquraafi ahaan ee dalka Yemen ayaa si xoogan u muujinayay in dhulka soomaaliya uu ku jiro shidaal badan oo loo adeegsan karo ganacsi
Shidaalkii laga helay xeebaha Bariga Afrika sida Mozambique, Tanzania iyo Kenya, ayaa sii kordhisay xiisaha loo qabo xeebaha Soomaaliya, maadaama uu waddanku leeyahay xeebta ugu dheer ee Bariga Afrika.
Intii lagu jiray 1980-meeyadii, shirkado dhowr ah ayaa batrool ka helay xeebaha Soomaaliya waxayna bilaabeen barnaamijyo sahamin ah .