Muxuu yahay Heshiiska Abraham ee ay Somaliland qorsheyneyso inay ku biirto ?

Muqdisho (Dawan)- Heshiiska loogu magacay Abraham Accords waa taxane heshiisyo diblomaasiyadeed oo loogu tala galay in lagu wanaajinayo xiriirka Israa’iil ay la leedahay dalal Carbeed, kuwaas oo la saxiixay sanadkii 2020, iyada oo ay garwadeen ka ahayd dowladda Mareykanka xilligii hore madaxweyne Donald Trump.

Heshiisyadan ayaa markii ugu horreysay qarnigan 21-aad si aan gambasho lahayn u muujiyay mowjad cusub oo caadi looga dhigayo xiriirka ka dhaxeeya wadmada Carbeed iyo Israa’iil.

Heshiisyada Abraham, waxaa markii hore saxiixay Imaaraadka Carabta iyo Baxreyn, waxaana markii dambe ku biiray Suudaan iyo Marooko. Magaca “Abraham” (Ibraahim) ayaa loo doortay heshiisyadan iyadoo laga duulayo wadaagista diimeed ee Yuhuudda, Masiixiyiinta iyo Muslimiinta, kuwaas oo dhammaantood ku abtirsada Nabi Ibraahim CS.

Maxay yihiin qodobbada ugu muhiimsan heshiisyada Abraham?

Heshiisyadan waxay dhigayaan in la sameeyo xiriir diblomaasiyadeed oo buuxa, isdhaafsi safaaradeed, iskaashi dhaqaale, ganacsi, amni iyo mid tiknoolajiyadeed. Waxa kale oo ay xoojinayaan wada-hadallada diimaha, dalxiiska, duulimaadyada tooska ah, iyo iskaashi ballaaran oo dhinacyo badan leh.

Dadka naqdiya heshiisyadan waxa ay ku doodayaan in loogu tala galay in la bedelo caqiiqdada shucuubta Carbeed oo waligood aaminsanaa in Israel ay tahay cadawgooda koowaad iyo gumeysi.

Midowga Culimada Muslimiinta oo ka digay heshiiska Abraham

Midowga Caalamiga ah ee Culimada Muslimiinta ayaa ka digay, waxa uu ku tilmaamay “fikradda diinta Ibraahimiga ee cusub” ee lagu xayeysiinayo in ay mideyso Islaamka iyo diimaha kale, isagoo sheegay in ay tahay fikrad baadil ah oo ka hor imaneysa tiirarka caqiidada Islaamka ee ku dhisan towxiidka iyo kali ahaanshaha cibaadada Alle.

Bayaan uu Midowgu soo saaray 2021 ayuu ku caddeeyay in sheegashada ah in Nabi Ibraahim (NNKH) uu ku sugnaa diin mideysa Islaamka, Yuhuudda iyo Masiixiyadda ay tahay dood khaldan , maadaama Islaamku ku dhisan yahay towxiid saafi ah.

Midowgu waxa kale oo uu uga digay dowladaha Muslimiinta in ay u hoggaansamaan baaqyadaas, isagoo xusay in ay yihiin kuwo si cad uga hor imaanaya caqiidada bulshooyinka Muslimiinta, isla markaana hurinaya khilaaf iyo fitno keeni karta daciifinta ummadda Islaamka iyo awood-siinta cadawgeeda.

Bayaanka ayaa sidoo kale diiday xayeysiinta heshiisyada “Abraham” iyo caadiyeynta xiriirrada Israa’iil isaga oo ku tilmaamay isku dayga lagu abuurayo diin cusub oo lagu garab siinayo ajandayaasha siyaasadeed mid gebi ahaanba aan la aqbali Karin.

Somaliland iyo heshiiska Abraham

Hadal-hayn xooggan ayaa ka dhalatay markii ay Somaliland sheegtay inay diyaar u tahay inay saxiixayso Heshiisyada Abraham, kaddib markii Israa’iil ku dhawaaqday inay u aqoonsatay Somaliland dal madaxbannaan. Arrintan ayaa dhalisay dood siyaasadeed iyo mid sharci oo ballaaran, maadaama Somaliland aysan ahayn dal madax-bannaan oo si caalami ah loo aqoonsan yahay.

Khubaro badan ayaa tilmaamaya in heshiisyada Abraham ay asal ahaan ku koobnaayeen dalal si buuxda u madax-bannaan oo xubno ka ah Qaramada Midoobay, halka Somaliland ay weli ka mid tahay dhulka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, sida ay aqoonsan yihiin Midowga Afrika, Qaramada Midoobay, iyo beesha caalamka.

Go’aan kasta oo Somaliland looga qeyb gelinayo heshiisyo caalami ah sida kuwa Abraham ayaa wajahaya caqabado sharci oo waaweyn, maadaama heshiisyada noocaas ah ay u baahan yihiin aqoonsi, madax-bannaani buuxda iyo sharciyad caalami ah. Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa si cad u diidday go’aan kasta oo ka hor imaanaya midnimada iyo wadajirka dhuleed ee dalka.

Inkasta oo Heshiisyada Abraham ay beddeleen jihada xiriirka Carabta iyo Israa’iil, haddana ku lug lahaanshaha Somaliland ayaa muujinaysa sida isbeddellada siyaasadeed ee Bariga Dhexe ay saameyn ugu yeelan karaan Geeska Afrika, gaar ahaan Soomaaliya, oo weli difaacaysa midnimadeeda, madax-bannaanideeda iyo wadajirka dhuleed ee ay aqoonsan tahay beesha caalamka